Home
Middeleeuwen index
Middeleeuwen gen. 1
Middeleeuwen gen. 2
Middeleeuwen gen. 3a
Middeleeuwen gen. 3b
Middeleeuwen gen. 4
Middeleeuwen gen. 5
Middeleeuwen gen. 6a
Middeleeuwen gen. 6b
Middeleeuwen gen. 7a
Middeleeuwen gen. 7b
Middeleeuwen gen. 7c
Middeleeuwen gen. 7d
Middeleeuwen gen. 7e
Middeleeuwen gen. 7f
Losse aantekeningen
De Hoenwaard
Kerk Homoet
Middeleeuwen wapen
|
|
VOORLOPIGE INVENTARIS VAN
HET OUD ARCHIEF VAN DE STAD HATTEM 1176 – 1795
DOOR J. RINZEMA
TWEEDE AFDELING DE GEZWOREN GEMEENTE EN DERDE AFDELING
GEDEPONEERDE ARCHIEVEN.
II. Administratie van de
Hoenwaard
N.B. Bij oorkonde van 19 januari 1401 (inv. no. 30 blz. 33 en inv. no. 44 fol.
1,42?) gaf Hertog Willem van Gulik de magistraat toestemming om ten behoeve van
de burgers binnen de muren de Hoenwaard als gemene weide te gebruiken. Het recht
hiertoe was verbonden aan het volle burgerrecht (de helft van het daarvoor te
betalen bedrag wasvoor de weidemeester) en aan het huis en erf dat men binnen de
stad bewoonde. Het recht werd uitgedrukt in "scharen", waarvan er één
of meer op elk huis en erf rustte. De scharen mochten verhuurd worden, maar
alleen aan medeburgers. Er werd elk jaar in het voorjaar ingeschaard. Anders dan
bij de andere stadsdomeinen hadden de gemene burgers dus als zodanig een
gebruiksrecht op en daardoor een groter belang bij de Hoenwaard. Het is dan ook
zeer wel mogelijk dat de instelling van de gezworen gemeente in ditzelfde jaar
(zie algemene noot bij dit archief) hiermee samenhangt, al blijkt dit voorlopig
niet uit de stukken. Het beheer berustte n.l. bij de magistraat, die uit zijn
midden twee weidemeesters benoemde. Na 1552 evenwel werd deze administratie een
specifieke zaak van de gezworen gemeente (zie de algemene noten onder V en onder
dit archief), zo zelfs, dat na derzelver opheffing een "Commissie tot
directie van de Homoet" moest worden ingesteld. Ook na de omwenteling in
1795 werd na korte tijd op verzoek van de burgerij weer voorlopig een vervangend
lichaam voor gezworen gemeente ingesteld onder de naam "Comité ter
directie van de Homoet en ter controle op de magistraat". Een en ander en
vooral deze duidelijke tweeledigheid van functie, lijkt voldoende grond op te
leveren om de archivalia van de Hoenwaard afzonderlijk onder het archief van de
gezworen gemeente te beschrijven. Naast de naam "Hoenweerd" komt al in
de 15e eeuw de afgesleten vorm "Homert" voor. In de loop van de 17e
eeuw komt onder de gegoeden de naam "Homoet" in gebruik.
In 1401 was ridder VAN
HOMOET plaatsvervanger stadhouder van de Hertog Willem VAN GULIK.
|